Sarek Traverse – Pilot Expeditie
Inleiding
Begin juni valt de uitnodiging voor deze expeditie van Henk-Jan Geel van Arctic Adventure in mijn inbox. Met Henk-Jan heb ik in het voorjaar van 2020 een soortgelijke winterexpeditie gedaan over de Noorse Hardangervida hoogvlakte; een expeditie die mij een onvergetelijke ervaring heeft opgeleverd.
Deze nieuwe uitnodiging triggert me daarom dus direct! Na wat afstemming thuis en kantoor schrijf ik me snel in voor de Expeditie naar en door Sarek National Park in Zweden. De tocht zullen we in 10 dagen afleggen, waarbij we alle soorten terreinen en weersomstandigheden zullen meemaken. De tocht zal ik samen met gids Onno ‘the machine’, Jan, Maurits en Marco afleggen.
Via dit verslag neem ik je mee op mijn expeditie!
Expeditiedag 01 Zaterdag 16-09-2023
De expeditie gaat van start op vrijdagavond met de briefing van Onno, onze expeditieleider/gids. Onno legt uit wat ons te wachten staat. Welke beslismomenten zijn er onderweg en hoe worden de beslissingen in het team genomen? Aan de overkant van de straat pakken we daarna nog een goeie maaltijd, we doen een laatste materiaal check en kruipen vervolgens vroeg onder de wol.
Op de eerste echte expeditiedag word ik wakker in ons hotel in het Noorse Fauske. Alle non-essentials die ik tijdens de reis van thuis naar Fauske mee had, heb ik ingepakt en verstuur ik via de Noorse post terug naar huis. Met de persoonlijke snacks en gedeelde maaltijdvoorraad zit m’n backpack propvol en weegt ‘ie rond de 25kg.
’s Ochtends na het ontbijt lever ik m’n pakketje af bij de lokale Coop in Fauske; iets na 10:00 uur vertrekken we richting de bushalte. Met de bus gaan het vanuit Fauske naar Sulitjelmal; het startpunt van de expeditie!
De route van dag 01 begint gelijk met een stijging van een paar honderd hoogtemeter, eerst over een bergweg in nog semi-bewoond gebied, maar na een half uurtje hebben we de bergweg verlaten en trekken we verder via een hazenpaadje. Het is een grauwe, druilerige ochtend. Het miezerige weer verandert langzaam in regen. Na het middaguur arriveren we in een Noorse trekkershut waar we voor het eerst kennismaken met de lunchroutine van een warm soepje met crackers belegd met kokosbrood, jam of Nutella. Na de lunch vervolgen we de route richting de pass waarover we eerste vallei zullen bereiken in de richting van Sarek. Op de pass is het uitzicht over de beide valleien -zelfs met slecht weer- heel indrukwekkend. Het afdalen in de vallei is qua fysieke inspanning minder zwaar dan het klimmen, maar het is wel een aanslag op je enkels en knieën. Het vergt continu concentratie; waar en hoe moet je je voeten plaatsen op het hellende pad tussen de rotsen en stenen? De nieuwe vallei geeft een eerste impressie van de naakte schoonheid van de natuur. Waar je ook kijkt, geen huis, geen weg, geen enkele menselijke creatie tussen ons en de horizon.
Op deze eerste dag doorwaden we twee kleine beekjes. Tegen het eind van de middag maken we in de regen ons kamp; in de slaapzak win ik weer wat lichaamswarmte terug.
Met z’n vijven verorberen we bij Onno onder de tarp onze welkome avondmaaltijd. We voeren voor het eerst een tips & tops gesprek. Ik vind het bijzonder om te zien hoe openhartig iedereen in deze nieuwe groep al is. Het is 20:00 uur wanneer het kaarsje bij ons allemaal uit gaat.
Expeditiedag 02 – Zondag 17-09-2023
De eerste nacht in de tent voelt wel okay. Ik ben een paar keer wakker, maar heb op zich goed geslapen. Rond 07:00 uur word ik wakker en beginnen we met het afbreken en inpakken van het kamp. Ik merk dat ik de routine mis, zoals die bij de meeste andere teamleden wel heel duidelijk wel aanwezig is.
Het weer is op zich mild, de neerslag zit wat tussen natte sneeuw en regen in. Om 09:00 uur vertrekken we, nadat we alles hebben ingepakt, vanuit onze eerste kampplek. Wat een opgave… Na een lange ochtendroute pakken we een korte lunchpauze in de hut Sorjushytta. We zijn dan op 836mtr hoogte. De afdaling heeft veel korte, steile stukken. Op de Pass passeren we de Noors-Zweedse grens. Bij het begin van het volgende meer waden we de monding van een riviertje voor het eerst op de waterschoenen; het is te diep om de bergschoenen droog te houden.
Na circa 18 km komen we vermoeid aan in een mooie Zweedse trekkershut. De hut is voorzien van een houtkachel en droog berkenhout! Dit is meteen een mooie gelegenheid om onze natte spullen te drogen. We zijn dankbaar voor het stapelbed in de hut; na een loodzware dag vallen we in slaap.
Expeditiedag 03 – Maandag 18-09-2023
Ik merk dat de nachtrust in de hut me fysiek en mentaal goed doet. De lucht ziet er opgeklaard en mild uit; het is een prachtige ochtend. Vanaf de hut maken we een lange haal tot aan de lunch. De lunchplek is qua uitzicht prachtig, maar op de top van een heuvel pal op de wind is het verblijf niet heel comfortabel. Op het vervolg van de route kruisen we via hangbruggen twee grote bergrivieren. Via een shortcut door een berkenbos lopen we het team van Karin (zij zijn een dag voor ons uit Fauske vertrokken), achterop. We maken tijdens een gezamenlijke break kennis met de deelnemers van die groep.
Na de middagroute vinden we de ‘perfecte’ kampplek! We slaan ons kamp op, op een klifje boven een scherpe bocht in een riviertje. Het is werkelijk prachtig. Onder de laatste zonnestralen fris ik me op en kunnen we ons wassen in het riviertje.
Met wat gesprokkelde droge takken maken we een klein kampvuurtje ter ondersteuning van het tips & tops gesprekje. Het is wederom nog geen 20:00 uur wanneer we onze slaapzak opzoeken.
Aan het begin van de nacht spannen we nog even de scheerlijnen aan. Het is een donkere hemel met wat lichte flarden van Noorderlicht. Maar een echt spektakel krijgen we deze nacht helaas niet te zien.
Expeditiedag 04 – Dinsdag 19-09-2023
Afgelopen nacht is voor mij een lastige nacht geweest. Ik ben veel wakker geweest door de aangetrokken wind. Onze kampplek is prachtig, maar biedt weinig beschutting. Het opbreken en inpakken verloopt rommelig, maar het lukt ons toch om rond 08:00 klaar te zijn voor vertrek.
Al snel na vertrek wordt het weer slechter. We stoppen om de regenbroek aan te trekken. Dat blijkt geen overbodige luxe. De hele ochtend gaan we in een lange haal door. Het waait hard (windkracht 4-5) en het blijft maar regenen; ik ben tot op het bot doorweekt. In beweging is mijn natte kleding nog wel warm, maar op het moment dat ik stop voel ik dat ik enorm afkoel.
We komen aan bij een riviermonding en zijn genoodzaakt onze schoenen te wisselen. Aan de andere kant van het riviertje zien we op de heuvel meerdere Zweedse trekkershutten.
Aangekomen bij de hutten blijken alle hutten op slot te zitten. Ik word niet blij van het idee om tussen de hutten in de wind en regen m’n tent op te moeten zetten. Gelukkig is de noodhut open. Wat een ontzettende opluchting. De noodhut is voorzien van drie stapelbedden, een tafel, een eenvoudig keukenblokje en last-but-not-least een drooghok voorzien van een gaskachel.
Ik trek snel alle natte kleren uit en kruip in een bed om zo mogelijk weer een beetje warm te worden. Kort na ons arriveert ook de groep van Karin in de hut. Twaalf personen met al hun bagage in een hokje van nog geen twintig vierkante meter; het is niet grappig. Gelukkig val ik snel in slaap. Na de gezamenlijke lunch vervolgt de groep van Karin hun tocht. Onze volgende tocht is te lang voor het restant van de middag, dus we besluiten onze dag te staken en deze hut als onze kampplek te gebruiken. Een besluit dat, na deze loodzware dag, als muziek in m’n oren klinkt .
Vergeleken met slapen in een natte koude tent, ervaren we de avond en nacht in de kleine maar verwarmde hut als bijzonder comfortabel.
’s Avonds bespreken we uitvoerig de verschillende opties voor het vervolg van de tocht. Vanaf hier passeren we het point-of-no-return en moeten we een keuze maken tussen de noordelijke of oostelijke route door Sarek. Of kiezen we het alternatief? De veiligere route over de Padjelantaleden pad. We besluiten een beslissing af te laten hangen van de weerssituatie aan het begin van dag 5.
Gedurende de nacht komt er een einde aan het gure ruizen van de harde wind en het tikken van de regen op het raam; de stilte valt over ons heen.
Expeditiedag 05 – Woensdag 20-09-2023
We worden wakker in de noodhut waar we al snel ontdekken dat er een flink pak sneeuw van zo’n 20-30cm gevallen is. Veel sneeuw op de noordelijke Sarek route maakt de Pass mogelijk ontoegankelijk en gevaarlijk. Na kort beraad besluiten we deze dag als dagtocht in te zetten naar het ontoegankelijkheidspunt Een bedevaart naar het meest afgelegen punt van Europa – My Dutch Times
Deze tocht heeft meerdere klimmetjes in zich, die we met een stuk minder bagage makkelijker en sneller kunnen doen. Voor het eerst spotten we een kleine kudde rendieren. Maar zij zien ons ook, dus echt dichtbij kunnen we niet komen. Na een spiraalvormige nadering bereiken we het punt, of tenminste de exacte gps-coördinaten van het punt. Er is niks speciaals te zien. In de loop van de middag keren we weer terug in de noodhut en bespreken we de plannen voor de volgende dag. De gemeenschappelijke voorkeur gaat uit naar de route door Sarek via de oostelijke vallei.
Expeditiedag 06 – Donderdag 21-09-2023
Ik word vroeg wakker geworden en merk bij de wandeling naar het wc-huisje dat het weliswaar niet extra gesneeuwd heeft, maar dat de wind wel behoorlijk is aangetrokken. Ik ben benieuwd of en hoe dit onze keuze voor de route nog zal beïnvloeden. De wind komt precies uit de richting waarin wij moeten gaan. De keuze voor de oostelijke route blijft staan. We vertrekken al vroeg in de richting van Sarek.
De harde wind (windkracht 5-6) blaast de sneeuw van de vorige dagen over de bergen; het is ijzig koud. De route naar en over de pass, in combinatie met deze weeromstandigheden, maakt dit tot de zwaarste dag van de expeditie tot nu toe. Het gaat letterlijk stap voor stap. Lang stilstaan is niet te doen omdat je heel snel afkoelt zonder beweging. Aan de tocht lijkt geen einde te komen.
Door de harde wind zijn we voor de rendieren deze keer niet te horen of te ruiken, waardoor we ineens bijna oog in oog staan met een grote kudde van deze mooie beesten. Ze maken zich direct uit de voeten wanneer ze ons zien.
Rond een uur of 15:00-16:00 zetten we op harde droge grond onze tenten op. We komen onze slaapzak niet meer uit. Behalve Onno, die een “tafeltje-dekje” heldendaad verzorgt in de tent. Na een paar uur ben ik weer een beetje opgewarmd. M’n natte sokken zijn wat gedroogd in de slaapzak. Nu maar hopen dat de tent goed blijft staan in de wind. Wat een hel is deze dag; ik ben fysiek en mentaal tot het gaatje gegaan.
Expeditiedag 07 – Vrijdag 22-09-2023
In de nacht is de wind gelukkig weer gaan liggen. Het vooruitzicht om het weer 24 uur af te moeten wachten is niet heel aantrekkelijk in een koude en natte tent, dus het opgeklaarde weer is een flinke opsteker. Na het opbreken en het ontbijt vertrekken we rond 09:00 uur. De route leidt ons verder van de meren in de eerste Sarek vallei naar de grote rivier die we moeten oversteken om deze vallei te kunnen verlaten via de pass.
We waden twee zijtakken waarna we de pass oversteken.
We doorkruisen de moerassen en berk-conifeer bosschages van de volgende vallei. Het schiet totaal niet op door de dichtheid van de bossen. In de loop van middag begint het weer te regenen. Weer meer natte kleding, die in deze weersomstandigheden nauwelijks te drogen zijn. Ik heb nog een setje droge sokken, een thermo shirt en een broek.
We maken kamp bij een mooie waterval, ik zet m’n tent tegen wat coniferen bosschages, in de luwte voor het geval het weer hard gaat waaien. Ik droog wat kleren in de slaapzak en aan de takken. We eten met z’n allen onder de tarp bij Onno.
Expeditiedag 08 – Zaterdag 23-09-2023
Tegen de weersverwachtingen in worden we wakker op een prachtige ochtend waarbij de zon zich over de bergrand laat zien. Het begin van de route is het vervolg door de moerassen en berken bosschages in het laaggelegen deel van de vallei. Zowel m’n schoenen en sokken zijn nog nat van de vorige dag. De oversteek van de eerste beek kunnen we op onze gewone schoenen doen. De tweede beek is breder en veel krachtiger qua stroming. We zoeken stroomopwaarts naar een goed punt om over te steken, maar kunnen er geen vinden. Uiteindelijk waden we de beek in de monding in de rivier; we gaan tot knie-diep door het water. Na een korte klim genieten we -aan de andere zijde van de beek- in het zonnetje van onze welverdiende lunch. Een flinke waterval van de beek op de achtergrond.
Na de lunch vervolgen we de klim. Deze klim is de zwaarste en langste van de hele expeditie, waarbij we in één ruk zo’n 600 hoogtemeters stijgen tot aan de pass die ons uit de Sarek vallei naar Kvikkjokk leidt.
Het terrein is niet echt geschikt voor kamp, maar we vinden wat vlakke stukjes waar net een tent kan staan. Na de rijst met bonen maaltijd gaan we, zoals iedere avond, vroeg onder de wol.
Expeditiedag 09 – Zondag 24-09-2023
Ik ben wederom vroeg wakker. Met de tent in ventilatie-modus heb ik goed kunnen voelen dat het een koude nacht geweest is. Ik voel me prima. Al is acht dagen ongefilterd en ongezuiverd water uit de natuur drinken toch iets too-much voor maag en darmen.
De tent is gehuld in een laagje vorst en ook m’n schoenen zijn half bevroren. Gelukkig schijnt de zon en lijkt het een mooie dag te worden. Doordat het meeste van het eten op is, wordt de backpack merkbaar lichter. Per persoon heeft iedereen ca. 6 kg aan eten mee voor de hele expeditie.
Ook op de route van deze dag liggen weer twee forse beken die we moeten doorkruisen. Ook deze beken zijn te breed en diep om op onze gewone schoenen te doen. Het omkleden in de zon is een heel stuk prettiger dan in de regen. Door de beek stroomt veel water, de stroming is heel krachtig waardoor het lastig is om op je benen te blijven staan op de glibberige rotsen onder water. Maar wat is het spannend en leuk om te doen!!
Aansluitend wandelen we een mooie route over de bergrand en gaan we richting de juiste plek om af te dalen in de vallei. Tijdens de lunch blijkt dat we beperkt telefonie bereik hebben. Tijd om wat appjes naar huis te sturen. Het versterkt het home-coming gevoel behoorlijk.
De route na de lunch is weer een lange haal met oneindig veel plankieren door de moerassen. Omdat m’n backpack niet goed om hangt, trekt die te veel en oncomfortabel aan m’n rechterschouder. Voor de laatste keer trek ik de waterschoenen aan om een klein meertje door te waden. Mijn teamgenoten hebben een moeder eland met jong gespot, maar die blijkt snel weg en verdwenen. Tegen het eind van de middag vinden we een idyllisch mooi plekje voor ons kamp. Inmiddels zijn we gedaald tot onder de (berk) boomgrens waardoor we een mooi voorraadje dood en droog hout voor het kampvuur kunnen verzamelen. Het slepen met hout en maken van vuur vind ik geweldig om te doen, dus dit is een enorme moraal boost. Onno en Marco hebben weer mie met boontjes en pindasaus gemaakt; we genieten van een voortreffelijke maaltijd.
Het eind van de tocht is in zicht, de weersverwachtingen voor dag 10 zijn ’s ochtends gunstig. In de middag wordt wat regen voorspeld, dus we plannen het vertrek zo vroeg mogelijk.
Expeditiedag 10 – Maandag 25-09-2023
De laatste dag van de expeditie. Ik ben gelukkig weer 100% fit. Het is weer een stralende ochtend, de reflectie van de witte Sarek bergtoppen op het meertje (wat we gistermiddag gekruist hebben) is echt schitterend.
We vertrekken al vroeg om hopelijk voor het slechtere weer binnen te zijn. Ik heb me ingesteld op een eenvoudige tocht vandaag; het aantal kilometers valt mee en we hebben geen beklimmingen en afdalingen meer…
Dat blijkt toch even smerig tegen te vallen. De route telt zo’n 8 km totdat we de Kungsleden (pad) kunnen oppikken en vervolgen tot in Kvikkjokk. Het pad kronkelt in de natte bossen en moerassen. Voor m’n gevoel komt er geen eind aan; we schieten totaal niet op.
Rond 15:00 uur komen we dan eindelijk aan in Kvikkjokk. We zijn allemaal blij dat we tocht volbracht hebben en asfalt onder onze voeten voelen. De rare omgeving dempt echter de feestvreugde wat. Kvikkjokk is een desolaat gehuchtje. Er staat niet meer dan een paar huizen, een gitzwarte houten kerk en een verlaten benzinestation.
Vanuit Kvikkjokk zullen we de volgende ochtend om 05:00 uur met de bus weer richting de bewoonde wereld vertrekken. Aansluitend wacht de terugreis. Op de lokale camping bivakkeren we deze laatste nacht. De camping blijkt aan de andere kant van het dorp te zijn, de weg er naar toe stijgt nog zo’n 100 meter. Pffff…
Karin heeft de dag ervoor goede contacten gelegd met wat locals; hierdoor worden we door een Zweeds stel op de camping hartelijk ontvangen en krijgen we van een schipper een flinke zak droog berkenhout en gedroogd rendiervlees om te grillen boven het vuur.
De Zweedse man van het stel is zo blij andere mensen te treffen dat hij zich bij ons voegt. Hij brengt halve liters bier en een Fins drankje genaamd Mintu mee. Later op de avond verrast hij ons met een pan zalige vissoep mee. Wat een traktatie! 😊
Terugreis – Dinsdag 26-09-2023
Het is 04:00 uur wanneer de wekker gaat. Ik snooze ‘m nog een keer, maar we moeten toch uit de veren om te tent af te breken en de tas voor de laatste keer in te pakken. Een uurtje later zitten we allemaal in de bus. De chauffeur slaapt op dezelfde camping, dus dat is handig.
Rond 11:00 uur maken we een overstap in Jokkmokk en stappen we op de bus naar de Zweedse kustplaats Lulea. Op het busstation worden we opgewacht door het team van Karin, dat kort daarna richting het vliegveld vertrekt. De volgende dag vertrekken mijn teamleden ook naar het vliegveld en stap ik aan het eind van de middag op de nachttrein naar Stockholm.
Lijkt het jou ook leuk eens zo’n fantastische trip te doen, kijk op de site van Arctic Adventures: